Interview met Klaas Nieuwhof

Klaas Nieuwhof

“Het gaat hierbij niet alleen om gegevensuitwisseling, maar om alles wat je nodig hebt om waarde te halen uit deze gegevens”, zegt Klaas Nieuwhof, verantwoordelijk voor product management en architectuur bij VZVZ. Klaas is als lid van de stuurgroep van Twiin betrokken bij het inhoudelijk vormgeven van het programma. In het programma gaat alle aandacht nu uit naar het invullen van de architectuur en het afsprakenstelsel. VZVZ brengt vanuit de ervaring met andere afsprakenstelsels en uitwisselsystemen kennis en ervaring mee in de werkgroepen Architectuur en Afsprakenstelsel.

Op dit moment worden in Nederland al veel gegevens uitgewisseld tussen zorgaanbieders. Is Twiin niet gewoon weer iets extra’s?

“In Nederland zijn al veel goede oplossingen om informatie uit te wisselen tussen zorgaanbieders. Alleen komen deze vaak niet verder dan een regionaal netwerk of oplossingen tussen bepaalde zorgaanbieders. Organisaties lopen steeds tegen hetzelfde aan: opschalen of verbinden van de bestaande oplossingen. Het maken van afspraken over uitwisseling van gegevens is met een beperkt aantal partijen, actoren noemen we deze in de architectuur, goed te doen. Maar het maken van overstijgende afspraken in een complex veld met veel actoren vergt veel meer organisatie en draagvlak.”

“Voordat we zijn gestart met dit programma, hebben we actoren die actief zijn op het gebied van uitwisseling van medische gegevens bevraagd wat er nodig is om tot landelijke uitwisseling van medische gegevens te komen. Bijvoorbeeld uitwisseling van beelden. Daar is vooral uitgekomen dat er behoefte is aan meer sturing en coördinatie om de processen die er al zijn te versterken en met elkaar te verbinden. En om met elkaar te formuleren wat er precies nodig is. Op het gebied van interoperabiliteit in de zorg is in Nederland nog veel te winnen.”

Wat betekent interoperabiliteit voor jou?

“Interoperabiliteit betekent voor mij dat ten minste twee autonome actoren  met elkaar kunnen samenwerken. Actoren kunnen behandelaren en patiënten zijn, maar ook systemen. Om tot interoperabiliteit in de zorg te komen is afstemming nodig van organisatie, processen, informatie en IT-systemen.”

“Twiin is een belangrijke stap om gezamenlijk over alle lagen van het interoperabiliteitsmodel met elkaar samen te werken. Het gaat hierbij niet alleen om gegevensuitwisseling, maar om alles wat je nodig hebt om waarde te halen uit deze gegevens.”

Waar raken het Afsprakenstelsel en Architectuur elkaar?

“Het Afsprakenstelsel is een set van afspraken die nodig is om landelijk gegevens uit te kunnen wisselen. Je moet dan denken aan afspraken over organisatie, besturing, beheer en architectuur. In de architectuur leg je de vereisten vast die gesteld worden aan de gegevensuitwisseling. Met architectuur geef je vorm aan de gegevensuitwisseling op alle lagen van het interoperabiliteitsmodel. De twee werkgroepen Afsprakenstelsel en Architectuur hebben een sterke relatie met elkaar. We weten dat bij het vormgeven van de architectuur en het afsprakenstelsel rekening moet worden gehouden met de huidige praktijk. We houden rekening met wat al bestaat en werkt in de praktijk en welke afspraken hiervoor zijn gemaakt. Die nemen we mee in het raamwerk van ervaringen en kijken wat nog ontbreekt.”

Welke rol heeft de patiënt in het ontwerp?

“Twiin richt zich in eerste instantie op de interactie tussen zorgverleners, zodat zij de patiënt de beste zorg kunnen verlenen. Daar is op dit moment het meest te winnen. De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de zorg ligt bij de zorgaanbieder, maar in het ontwerp nemen we natuurlijk wel de belangen van de patiënt mee. In het ontwerp van MedMij staat de patiënt bijvoorbeeld wel centraal. Binnen een Persoonlijke Gezondheidsomgeving bepaalt de burger wat hij wil zien, koppelen en delen.”

“Een randvoorwaarde voor alle gegevensuitwisseling in de zorg is dat patiënten vertrouwen hebben in de wijze waarop gegevens worden uitgewisseld. Alleen op basis van vertrouwen zal de patiënt toestemming geven voor het beschikbaar stellen van medische gegevens voor uitwisseling in de zorgketen. Naast toestemming is in mijn ogen inzicht in het gegevensverkeer een vereiste om het vertrouwen te behouden.”

VZVZ heeft al veel ervaring opgedaan met het uitwisselen van gegevens via het Landelijk Schakelpunt (LSP). Welke ervaring neem je hier van mee?

“VZVZ heeft ruime ervaring opgebouwd in het ontwikkelen en beheren van een afsprakenstelsel en architectuur dat ten grondslag ligt aan de werking van het LSP. Er is een pakket aan diensten noodzakelijk om het LSP levend te houden. Het LSP staat op de schouders van eerdere initiatieven en dat geldt ook voor Twiin. Twiin heeft wel een extra uitdaging omdat rekening moet worden gehouden met wat er al bestaat, welke diensten er al zijn, welke bestaande infrastructuren al werken en hoe we deze samen kunnen brengen..”

Wat is de sleutel tot succes voor Twiin?

“Met drie partijen kun je relatief makkelijk afspraken maken en krijg je het qua infrastructuur wel werkend. De uitdaging is om meerdere zorgaanbieders en uitwisselingssystemen met verschillende producten, systemen, netwerken en leveranciers op elkaar aan te sluiten. Twiin gaat eisen stellen aan alle relevante organisatie die aansluiten op het afsprakenstelsel. Het vraagt van al deze organisaties nauwe betrokkenheid, inspanning en geduld om de doelen te realiseren.”

“Succes zal een gevolg zijn van samenwerking. Er zijn veel partijen betrokken bij Twiin, zoals RSO NL, Patiënten Federatie Nederland, Nederlandse Vereniging voor Radiologie, Citrienfonds, Nederlandse Federatie van Universitair Medische centra, Nictiz, Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en Federatie Medisch Specialisten. Een landelijk Afsprakenstelsel opzetten is een enorme uitdaging, maar ik ben er van overtuigd dat we het samen voor elkaar kunnen krijgen.”